son haberler

ORDU İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLÂNI’NDA ÜNYE (2013 – 2023) – I

Yayınlanma Tarihi: 19 Nisan 2019 okunma

M. Ufuk MİSTEPE mistepe@gmail.com

Son yıllarda ülkemizde «deniz – kum – güneş» destinasyonları ağırlıklı geleneksel turizm anlayışının değişim göstermeye başladığı ve yerini doğaya dayalı turizme bıraktığı malûmumuzdur. Makalemizin kısıtlı muhtevasında, sahip olduğumuz üstün tarihî ve turistik değerler yanında doğal güzelliklerin değerlendirilmesi, insanların doğa ile iç içe olmalarının sağlanması ve koruma – kullanma dengesi içinde doğal kaynakların değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan plânlarda yöremiz çıkarlarının korunmasında yeterince duyarlı davranıp davranmadığımız hususu “Korumalı Master Plânı” disiplini içerisinde irdelenecektir.

Ordu Şube Müdürü N. İlksen KANDEMİR’in ifadesiyle Master Plân ile “Doğal güzellikleri, tarihî ve turistik yapısı ile zengin bir doğa turizmi potansiyeline sahip olan Ordu’da, bugünün ve geleceğin ihtiyaçlarını göz önüne alarak doğal kaynak değerlerin; sürdürülebilirlik, katılımcılık ve çevreye duyarlılık temel ilkeleriyle plânlanarak, doğa turizminin geliştirilmesi amaçlanmıştır.1(sh. 3)

Amaca müteallik olarak da Eylem Plânları oluşturulduğu anlaşılmış ve “Ordu ili doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha geliştirilmesi, güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin önlenmesine ve doğa turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar alınmış, bu kararlara yönelik eylem plânları oluşturulmuştur. Ordu ilinde Ulugöl Tabiat Parkı başta olmak üzere; *Aybastı ilçesi Perşembe Yaylası ve MendereslerineTabiat Anıtı olarak statü kazandırılması, *Kabadüz ilçesi Çambaşı Yaylası’nda statü kazandırılacak alanların tespit ve tescil çalışmalarının yapılması, *Mesudiye ilçesinde Topçam ve Yeşilce Yaylalarında statü kazandırılacak alanların tespit ve tescil çalışmalarının yapılması temenni edilmiş, yapılan çalışmalar sonucunda Ordu ilinin Doğa Turizmi açısından câzibe merkezi olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.”1(sh. 104)

10 yıllık Doğa Turizmi Master Plânı’nda yeşille mavinin kucaklaştığı, güneşin denizden doğup denizden battığı Karadeniz’in incisi ÜNYE’nin lâyık-ı veçhile yer alıp almadığının takdirini turizmcilerin ve doğaseverlerin değerlendirmelerine bırakıyorum.

Turizm faaliyetlerinin uzun dönemde sürdürülebilir olması için geniş kapsamlı, dikkatli, katılımcı ve paylaşımcı olarak plânlanması, sürecin etkin yönetimi ve izlenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, bu faaliyetlerin geri dönüşü mümkün olmayan olumsuz etkileri ortaya çıkacak ve turizm bu alanları tahrip eden bir faktör haline gelebilecektir. İşte bu nedenle; “SÜRDÜRÜLEBİLİR TABİAT TURİZMİ GELİŞME (MASTER) PLÂNI” çalışmasına lüzum duyulmuştur.Neticede,plân korumasız bir hinterlantta Karadeniz’in yegâne Fıstık Çamı Meşceresi olan ÇAMLIK’ınsürdürülebilir hizmetlerden yoksun kaderine terk olunarak, rantiyeye altın tepsi içerisinde sunulduğu; turizmin gözbebeği Ünye sahilinin Çöp Katı Atık Ayrıştırma Tesisi ile taçlandırıldığı (!)esefle görülmüştür. Ordu ve Ünye Belediye Başkanlarının azlinde bu unsurların da etkin olduğu kaçınılmazdır!

“Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığı’nca Doğu Karadeniz yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil YolProjesi”,‘yaylaların, dolayısıyla doğa turizminin gelişmesine büyük katkı sağlamakta’ denilirken bir Kayak Merkezi olmaya aday Akkuş Argın(Argan) Yaylası’nınmetin olarak plânda ifadesi yer bulurken Yeşil Yol ProjesiHaritası’nda yer almadığı hususu anlaşılamamıştır.

ORDU İLİNDE DOĞA TURİZMİ AMAÇLI KULLANILAN VE KORUMA STATÜLÜ ALANLARdanTabiat Parkları içerisinde Çınarsuyu Tabiat Parkıyer almaktadır. Avlak mevcudumuz ise yoktur. Bir zamanlar bıldırcın ve sülün yetiştiren çiftlikler mevzuata yenik düşmüşler, mevcudiyetlerini koruyamamışlardır.

Uluslararası bilinirliği olan ve antik eserlerde de yer bulan akarsularımızın lâyık-ı veçhile Master Plân’da yer almayışı ilginçtir. Ordu derelerinin neredeyse yarısı Ünye sınırları içerisindedir.Cevizderesi Irmağı (Le PhigamousFl.), Ünye Suyu(Le FleuveŒnoe –Lâhna Deresi), Tabakhane Deresi, Cüri Deresi (Le Thoaris) ve şimdi Samsun ili Terme ilçesi sınırları dahilindekalan Akçay Deresi’nin (TheRiverBeris) bulunmayışının ne gibi gerekçeleri olabilir diye düşünmekteyim.

ORDU İLİNDE DOĞA TURİZMİ ÇEŞİTLERİ içerisinde Kuş Gözlemciliği (Ornitoloji), Doğa Yürüyüşü (Trekking), Yayla Turizmi, Av Turizmi, Sportif Olta Balıkçılığı, Akarsu Turizmi, Bisiklet Turizmi, Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği, Foto Safari, Tarım ve Çiftlik (Agro) Turizmi, Kamp Karavan Turizmi, Dağcılık, Yön Bulma (Oryantiring), Kış Turizmi, Hava Sporları Turizmi, Botanik Turizmi, Atlı Doğa Yürüyüşü Turizmi, Mağara Turizmi veFestival Turizmi(sh. 75 – 84) yer almıştır.

ORDU İLİ ve İLÇELERİNİN ÖNE ÇIKAN DOĞA TURİZMİ DEĞERLERİ MATRİSİ’nde Ünye’de aktivite değerleri toplamı 22 olup Mağaracılık, Dağ bisikletçiliği, Denizel değerler, Peyzaj güzelliği / Fotosafari, Sportif olta balıkçılığı imkânı, Millî park vb. sahalar ve konaklama, Estetik şelâle bulunan yerler, Botanik gezilerine uygun saha, Sualtı yaşamı gözleme imkânı, Ormanaltıflorası tanıma gezi imkânı (mantar vb. dahil), Endemik bitkilerin gözlemi, Köy pazarları (orman meyvelerinden reçel, marmelât, kurutulmuş meyve satılması kaydıyla), Çayır şeklinde gruplanmış dağ çiçekleri gezisi (görselliği yüksek olacak), Doğal taşlardan tabiat tarihi gezisi(gezi sırasında en az 10 -15 değişik taş türü ve jeomorfolojik yapılar tanıtılmalıdır), Gastronomi gezisi (Gezi günü belirlenir. Gezi günü ziyâretçilerle yöresel yemekler yapılarak yedirilir), Yaya gezi imkânı, Tarihî eserler, SİT alanı, Peyzaj değeri yüksek yerler,fotoğrafik yerler, Mağara gezisi, Botanik gezisi imkânı, Atla geziye uygun alanlaryer almıştır.(sh. 85 – 88)

Buna karşılık uygun telâkki edilmeyen hususlar; Rafting, Canyoning / kanyon yürüyüşü, Dağ-yayla gezisi imkânı, Yaylada konaklama/kamping, Düzenlenmiş doğa gezisi rotası, Tabiata uyumlu kırsal miras gezisi, Pansiyonculuk, Kır havasında şehir merkezleri, Aktif yaylacılık, Kelebek gözlemciliği imkânı, Kuş gözlemciliği imkânı, Kış sporları potansiyeli, Aktif kış sporları merkezi, Estetik göl/baraj olan yerler, Tescilli avlak sahası, Yaban hayatı geliştirme sahası, İzole ilginç ekosistemler, Çim kayağı, Bâkir küçük koylar, Bâkir doğa parçaları keşif gezisi(bâkir vâdi ve bâkir orman gibi gizli kalan değerleri keşfetme gezileri), Dokusu bozulmamış kırsal miras gezisi (köyler), Yayla gezisi imkânı, Şelâle görme imkânı, Motorlu gezi imkânı, Jeolojik ve jeomorfolojik değerler, Kanyon görme imkânı, Bâkir orman gezisidir.

Kriterlere göre mevcut olup olmadıklarının tespitleri hangi ölçülere göre yapılmıştır? Ünye Kent Konseyi ile uzman kuruluş ve STK’ların görüşleri alınmış mıdır? Demir ülkesi ve gümüşün yurdu Alübe’de volkanik bir tepe olan Ünye Kalesi gezginlerin bile dikkatinden kaçmamışken acaba jeolojik yönden incelemeye değmez mi? Pansiyonculuk ve konaklama imkânlarımız neden göz ardı edilmiştir? Şelâlelerimiz sadece fotoğraflarda mı kalmalıdır? Kent Ormanımız Asarkaya yeterince bilinmekte midir?Devam edecek

KAYNAKÇA :

1YÜCE, Taceddin / GENÇ, Görkem (PROJE Ekibi) – Ordu İli Doğa Turizmi Master Plânı (2013 – 2023), Bu Master Plân, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve MillÎ Parklar Genel Müdürlüğü, XI. Bölge Müdürlüğü, Ordu Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanmıştır.2012, 125 sh. http://bolge11.ormansu.gov.tr/11bolge/Files/DogaTurizmiMasterPlan/Ordu%20Do%C4%9Fa%20Turizmi%20Master%20Plan%C4%B1.pdf

Siz de yorum yapın, görüşlerinizi belirtin.

Yazarın Diğer Yazıları

Yazarın tüm yazıları.

Rahmetle Anıyoruz…

12 Ekim 2021 okunma
Merhum Yazarımız M. Ufuk Mistepe’nin Ünye’ye dair yazılarını ve makalelerini yazar arşivinden okuyabilirsiniz. Merhum Yazarımızı rahmetle anıyoruz. Mekanı cennet... Devamını Oku

Canik’te İdarî Yapı ve Osmanlı’da Yenileşme Zarureti (1793 – 1851)

10 Temmuz 2020 okunma
Bu makalede Ünye’nin 1790 – 1850’li yıllardaki idarî yapısı, Doç. Dr. Abdullah SAYDAM’ın 33 sayfalık çalışmasına dayanarak, özet olarak aktarılacaktır. Sultan II. Mahmud, saltanatının sonlarına doğru Orta ve Doğu Karadeniz bölgesindeki idarî... Devamını Oku

Araştırmacılık Terimleri

3 Temmuz 2020 okunma
Ünye hakkında araştırma yapanların ve okuyucularımızın, sıkça karşılaştıkları bazı Osmanlıca Tarih Terimleri’nin anlamlarını bilmeleri, yazılanların anlaşılması açısından önemli bir husustur. Bu itibarla başlangıç olarak ehemmiyet arz eden... Devamını Oku

Ünye Mûsikî Tarihinde Ali Riza Sağman

26 Haziran 2020 okunma
‘Ünye Şarkı ve Türküleri’ kitabımda Ünye Mûsikî Tarihi’ne damgasını vurmuş, tespit edebildiğimiz şahsiyetleri kısaca da olsa tanıtmaya çalışmış idim. Aslında her bir musikîşinasın ayrı ayrı ele alınması icap eder. Başlangıç olmak üzere... Devamını Oku

Satıroğulları Ünyeli Müftü Sülâlesi

19 Haziran 2020 okunma
2017 yılında altı bölüm halinde yayımladığımız “Ünye Müftüleri” adlı yazı dizimizde bir müftü sülâlesinin bu tarihçeye damgasını vurduğunu görüyoruz. Ailenin ahvadlarından Satıroğulları ailesi Keşaplı Sokak’tan komşumuz olurlar. ÖZPAKER... Devamını Oku

Ünye Uğrak Vapurlarını Tanıyalım

12 Haziran 2020 okunma
Su buharı gücüyle çalışan gemileri VAPUR olarak adlandırıyoruz. Önceleri yandan çarklı olarak yaşamımıza giren vapurlar daha sonra günümüzün dizel elektrik tahrik sistemi donanımlı enerji tasarrufu sağlayan modellerine erişinceye değin XIX. yüzyılın... Devamını Oku

Ünye Tarihi, M.Ö. XV Bin Yılına Uzanıyor Mu? – I

5 Haziran 2020 okunma
Kelleroğlu M. Bahattin Bey, kaynak belirtmeksizin; “Ünye, Milât’tan 1270 sene evvel vuku bulan Turuva Muharebe-i Meşhuresi’nden sonra, Karadeniz sahilinde tesis edilmiş müstemlekelerden birisi olup, ismi kadimi (One) veyahut (Oney)’dir.” demişti.1 Ünye’de ilk... Devamını Oku

Kimler Geldi Kimler Geçti ?

29 Mayıs 2020 okunma
Ünye ve hinterlandı tarihî seyir içerisinde birçok kavim ve milletlere ev sahipliği yapmıştır. Muhtelif köşe yazılarımızda dile getirdiğimiz bu kitlesel değişimleri bir arada ve kronolojik düzen içerisinde değerlendirmenin daha uygun olacağını... Devamını Oku

Ünye ve Hinterlandında Oğuz – Türkmen Boyları ve Yer Adları

22 Mayıs 2020 okunma
Makalemizin araştırma konusu 24 ana Oğuz boyu ile Oğuz asıllı Türkmen kabilelerinin Ünye ve hinterlandındaki (Ordu, Fatsa, Terme, Akkuş) bazı yerleşim noktalarıdır. Türkmen boy, bölük, uruk (oymak, öz) ve tirelerinin (oba, aile) adlarını Yrd. Doç. Dr. Aydın... Devamını Oku

Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında Ünye ve Ordu

15 Mayıs 2020 okunma
Ulusal düzeyde ekonomik ve sosyal kalkınma yanında, bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesinde ve ülke genelinde dengeli bir kalkınmanın sağlanmasında il ve ilçeler, temel birimler olarak değerlendirilmek durumundadır.1 İlçelerin, illerin ve bölgelerin... Devamını Oku