Ünye ve Kentsel Dönüşüm!

Kentsel Dönüşüm Uzmanı Ünyeli Hemşerimiz Mimar Nihat ŞEN Ünye ve Kentsel dönüşümü enine boyuna değerlendirdi.

Ünye’nin göç potansiyelinden tarihi ve kentsel yapılaşmasına kadar önemli açıklamalarda bulunan Mimar Nihat Şen Ortak Akıl’da buluşulduğunda Ünye’nin geleceğinin daha parlak olacağını kaydetti. 

Karadeniz’de ki konumu nedeniyle sürekli göç alan bir şehir olan Ünye’nin çarpık kentleşmeye maruz kaldığını ifade eden Mimar Nihat Şen şu ifadelere yer verdi; “Ünye kendine bağlı belde ve köyler ağırlıklı olmak üzere birçok yerden ve yoldan yoğun bir biçimde göç almaktadır. Yaklaşık 50 yıldır artarak göç almayı sürdüren Ünye,bu nüfus hareketine hem alt yapıda hem de üst yapıda hazırlıksız yakalanmış, denetimsiz yapılaşma ve çarpık kentleşmeye maruz kalmıştır.

Yetmişli yıllara dek Ünye’de en çok üç katlı bahçeli taş ve betonarme yapılarda sürdürülen yaşam, sonraki yıllarda ortaya çıkan yoğun göçler sonrasında  çok katlı betonarme yapılara dönüşmüştür. İmar mevzuatına aykırı, kurallara uymayan ve çevresinde rahatsızlığa neden olan bu yapılaşma süreci, insanımızı huzur ve konfordan mahrum bırakmış, hava ve güneş alma olanaklarını çok kısıtlamış yoğun, nemli ve küflü evlerde sağlıksız bir yaşama mecbur etmiştir.

Çözülmesi Gereken Bir Sorun

Yaşamımızı,geleceğimizi,olumsuz etkileyen bu çarpık ve kuralsız yapılaşma sorunu, üzerinde hassasiyetle durmamız ve hızla çözmemiz gereken bir sorundur. Bu sorun çözülmedikçe, Ünyeliler çocuklarına ve torunlarına sağlıklı bir kent bırakma umudundan yoksun kalacaklardır. Kentimizin planlamasını,bu gerçekler doğrultusunda ele alarak tüm planları insanımızın sağlığı, huzuru ve rahatını sağlamak için Kentsel Dönüşüm Projeleri biran önce hazırlanmalı ve uygulamaya sokulmalıdır.Bu arada belirtmek isterim ki Kentsel Dönüşüm Projeleri sadece binaları yıkıp yenisini yapmak değildir.Çıkan bu fırsatı iyi değerlendirerek kaybolan değerlerimizi de geri kazanmış olmakla birlikte istihdam yaratıcı projeler,gençliğe ve bayanlarımıza yönelik projelerde geliştirilmelidir.

Ünye’de yerleşim, Akçay’dan Kavak’lara kadar uzanan yaklaşık 24 km’lik karayolu çevresinde şekillenmiştir. Bugüne kadar yapılan planlar,kentin sadece doğu-batı yönünde büyümesine yol açmıştır. Bu tür bir planlama ve yerleşim, bütün dünyada en kötü yerleşim şekli olarak kabul edilmektedir. Çağdaş kentler tek bir merkez çevresinde dört bir yana büyür ve bu anlayışla planlanır.

Ünye’mizi, içeriye güneye doğru açarak, bu yönde yeni yerleşim alanları oluşturacak bir planlama yapılmalıdır.Kentimizin güneyi en çok güneş alan, havası temiz, insan hayatı ve çevre sağlığı için en uygun yerleşim bölgesidir.

Bu yeni bölgeler ve,hem de eski kurulmuş bölgeler için en uygun çözümler,50-100 yıllık geleceği gözeten, kentimize ve sosyal yaşamımıza uygun  kentsel dönüşüm projeleri ile çekidüzen vermiş olacağız.

Tarihten Gelen Önemi

Ünye eski uygarlıkların derin izlerini taşıyan kökü çok eskilere uzanan bir kenttir. Geçmişte deniz ticareti ve liman şehri olarak öne çıkan Ünye’mizin bugün, bölgesinde ve ülkesinde öne çıkan bir özelliği bulunmamaktadır.

Kentsel Dönüşüm Projeleri hazırlanırken,kentimizin özellikle öne çıkması gereken yönleri hassasiyetle dikkate alınmalıdır. Tarihsel varlıkları, kalesi, doğal zenginlikleri, insanımızın zengin kültürü, bitki örtümüz, ürün çeşitliliğimiz, üç yöne açılan karayollarımız, limanımız, projesi hazırlanan demiryolu,hemen iki yanımıza yapılan havaalanları dikkate alınarak Ünye’mize yeni roller kazandırmak zorundayız.

Ünye’de çarpık kentleşmeden doğan ve kentimizi boğan yerleşim alanları buralardaki yetersiz cadde, sokak ve geçişlerin yarattığı sıkışıklığın aşılması, buralarda yaşayan vatandaşlarımıza hem nefes aldıracak,hem de ihtiyaç hissettikleri ışığı ve havayı sağlamış olacaktır. Kentsel dönüşüm projeleri ile Ünye’mize yeni yollar ve caddeler, meydanlar, yeşil alanlar, otoparklar, çocuk oyun alanları kazandırılmış olacaktır. Yeni yapılan çevre yolu ile sahil yolunu birbirine bağlayan ana yollar, kentimiz için yeni genişleme alanları ve büyüme ortamı oluşturacaktır. Bu noktalardan hareketle kentimizi yeniden gözden geçirerek, ulaşım güzergâhlarını yapılacak Kentsel Dönüşüm Projeleri ile belirlenmiş olunacaktır.

Kentsel Dönüşüm Projeleriyle, gerek kent içinde kurulu bölgelerde, gerekse kente katılacak yeni alanlarda uzun bir geleceği hesaba katarak yeşil alanlar, meydanlar oluşturulmalıdır. Özellikle sahil bandımızın şehir içi ile bütünleşmesini sağlayan,Tabakhane deresi kıyısı boyunca oluşturularak rekreasyon alanları kentimizin doğal güzelliği ve zenginliğine yeni katkılar sağlayacaktır.

Tarihsel Dokular

Tarihsel yapı ve mekânlarımız yeterli koruma sağlanmadığı için çok kötü durumdadır. Günümüze ulaşabilen eski evlerimizi ve daha önceden resimlenerek rölövesi hazırlanan ve yok olmaya yüz tutmuş olanları yeni canlandırmak, hazırlanan Kentsel Dönüşüm Projeleri ile daha kolay hale gelecektir. Ordu’nun büyükşehir olması nedeni ile hizmetler ilçelere, beldelere,köylere,mahallelere,ilçe belediyelerinin azmi ve takibi ile daha hızlı ve kolay iletilecektir. İlçelerin ve beldelerin yapmakla yükümlü olduğu altyapı gibi maliyeti yüksek olan hizmetler artık büyükşehir olması nedeni ile Büyükşehir Belediyesi tarafından sağlanacak olup bunların yapılması yönünde, ilçe belediyeleri de gerekli hassasiyeti ve sürati ilçelere hizmet noktasında takipçisi olmak zorunda olup, kent içi sağlıklı yaşamayı,istihdam artırıcı projeleri ve yaşadığı kenti sonraki yıllara sorunsuz, yüzyılımıza ve tarihimize yakışır yaşanabilir bir şehir yapmakta zorluk çekmeyecektir.(Yollar, altyapı işleri, ulaşım, , temiz ve pis su hatları, çöp)

Değerlerimizin Kıymeti

İlçe belediyelerinin gayretli, ufku geniş,yönetimve vizyoner bakış anlayışı ile hizmetler daha hızlı ve sağlıklı olacaktır. Kendi içine dönük yönetim anlayışı ve dünya ile kopuk bir yönetim anlayışı kenti yeni yüzyıllara hazırlayamaz. Bu nedenle değerlerimizin kıymetini bilen bir anlayış ile yaşadığımız şehri,her anlamda geleceğe hazırlamak ve dünyaya açmak gerekmektedir. Hiçbir şeyde geç kalınmış sayılmamalıdır. Kentsel Dönüşüm Projeleri vasıtası ile geniş vizyon bakışı, paylaşımı kabullenen  ve bilgisine sahip yönetim anlayışı ile  yaşadığımız kenti daha modern, yaşanılabilir, kültürüne sahip, donatıları öne çıkmış şehre kavuşturabiliriz.

Ünye’mizde sahil boyunca yıllar önce yapılan, Çin Seddi gibi sıralanan binalardan dolayı maalesef şehir içlerine doğru olan yerleşim alanları ile sahil bandı bütünleşememiş ve adeta hava akımının şehir içlerine girmesine engel olmuştur. Bunun nedeni ise ,zamanında şehrin gelişimini uzun vadede planlamasını yapmamak ve günübirlik popülist siyaset anlayışıyla hareket edilmiş olmasıdır. Bu nedenle de sağlıksız yaşam alanları oluşmuş,hava ve güneş almayan ekonomik ömrünü tamamlamış ,rutubetli,sağlıksız binalar hüviyetinde olup, ambulansın,araçların ve itfaiyenin giremediği sokaklar, otopark ihtiyacının karşılanmadığı, sosyal donatı alanlarından yoksun bir yerleşim olmuştur. Şehir içi yerleşim alanları sahilden kopuk ve bütünleşme imkanı olmamıştır.

Şehrin geleceğini ve şehirde yaşayan toplumu ilgilendiren konularda kamuoyu ile istişarelerde bulunmak, değişik fikirleri ve alternatif projeleri de dikkate alarak projeler üretmek Sosyal Belediyecilik kavramının içindedir.

Gün gibi aşikar olan çarpık kentleşmeyi; daha düzgün,ihtiyaca yönelik modern bir kent yaratmak(Alt yapı ve üst yapısı ile) varken, bugüne kadar yapıldığı gibi ‘’yaptım oldu’’ mantığı ile hareket edilmeyeceği kanaatindeyim.

Ortak Akıl!

Bu nedenle, Kentsel Dönüşüm başlığı altında yıkılan yerlerin yerine, yenisinin yapılması durumunda, düşünülen binalar Kent estetiğine katkı sağlamalı, zaten yoğun olan trafiği de keşmekeş içine sokacak bir durum yaratmamalıdır. Kent estetiği ve ihtiyaç olan donatı alanları yaratmak yerine, boşaltılan alanlara şehrin gelişimini ve ihtiyacını gözetmeden yapılan projeler (eski dönemlerde yapılan gibi) yapılırsa  doğru iş yapmış olunmaz.

6306 Sayılı Yasa ciddi anlamda Belediyelerin önünü açmaktadır. Bu yasa, çarpık sağlıksız şehir koşullarından,Tarihini,Sanatını,Yeraltı,Yerüstü Kaynaklarını, Kültürünü, Yok olan Değerlerimizi, Sosyal donatı alanlarımızı,Ulaşımı,Otopark ihtiyacını, Doğal güzellikleri, Tarihi Eserleri ,Yenilenebilir Enerjiyi ve Beşeri ilişkileri geliştirecek bir anlayış ile, yeni düzenlemelerle yaşadığınız şehrin  zenginliklerini ve imkanlarını öne çıkararak, hedef koyarak sağlıklı modern bir şehirciliğin önünün açılmasına fırsat vermektedir.

Doğru olanı takdir etmek var ise, yanlış yapılan bir uygulamayı da eleştirmek olmalıdır.Ortak akılda buluşulmasına ve sürece katkı sağlanmalıdır. Bazen yaşadığımız çevre içinde her şeyi göremiyor olabiliriz. Bu nedenle,değişik branşlarda mesleğinde başarılı olmuş Ünye Kültürü ile büyümüş ,yaşamış ve değerlerine hala sahip Ünyeli dostlarımızın da bilgi ve tecrübelerinden faydalanılmasının yararlı olacağı kanaatindeyim. Ünye dışında olmak, Ünye’nin sorunlarını, değerlerini, güzelliklerini, çirkinliklerini, bilmiyor görmüyor demek değildir.Diyoruz ya hep ‘’ORTAK AKIL’’ da buluşalım diye.