Şeb-i Yelda

Zeki ORDU zekiordu.zekiordu@gmail.com

Nedendir bilmem ama bana en uzun gece ile en kısa gün hep faklı gelmiştir. Bunun bir bakıma tersi olan en uzun gün ile en kısa gece pek dikkatimi çekmemiştir.

Burada öncelikli olan gece midir, gündüz müdür diye çok düşündüm, sonunda gecenin uzun olması dikkatimi daha çok çekti.

Malum akşam olunca, eskilerin tabiriyle el etek çekilince insan kendi ruh âlemiyle baş başa kalır. Belki son günün, belki son haftanın, belki son yılın veya topyekûn bir hayatın muhasebesi yapılır geceleri.

Aslına bakılırsa geceler sır sahibidir. Çok kişi derdini ona dökmüştür. Belki uzun oluşunu bu yüzden isteriz. Ne kadar çok uzun olursa, o kadar çok derdimizi dökeriz. O hiç itiraz etmez anlattıklarımıza. Hangi gece olursa olsun bir sükûnet içerisinde dinler derdimizi.

İnsanlar neşelerini çok kişiyle paylaşırken, dertlerini özel kişilerle paylaşır. Dert anlatılacak kimsesi olmayanlar ise geceyi seçer.

Tük şiirinde de bu geceye atfen birçok şiir kaleme alınmıştır. Bunlardan biri de şair Sabit’e aittir. Şöyle diyor Sabit:

Şeb-i yeldâyı müneccimle muvakkıt ne bilir,

Mübtelâ-yı gama sor kim geceler kaç sâ’at.

Günümüz lisanına göre aşağı yukarı şöyle.

En uzun gecenin hangisi olduğunu takvim yapanlar ve yıldız ilmi ile uğraşanlar ne bilsin! Aşk yüzünden gam müptelası olmuşa sorun ki geceler kaç saattir!

Yine ünlü şairlerimizden Yahya Kemal Beyatlı bir beyiti şöyledir:

“şeb-i yeldâda uzar fecre kadar kıssa-i aşk

tâ ki mecnûn bitirir nutkunu leylâ söyler.”

Bu da kısaca açıklanacak olursa şöyle diyebiliriz:

Aşk hikâyesi, yılın en uzun gecesinde bile şafak sökene kadar sürer; öyle ki Mecnun sözünü bitirse Leyla başlar.

Şair Sabit gecelerin uzunluğunu dert sahipleri bilir diyor. Gamsız ve dertsiz birinin geçireceği gece ile gam ve dert sahibinin geçireceği gece aynı olur mu?

Ahali arasında “Horozsuz da sabah olur” sözü dert sahibinin geceye nasıl baktığının bir başka ifadesi.

Yahya kemal Beyatlı ise bir başka açıdan ele almış geceyi. Ve iki sevgiliyi en uzun gece de muhabbet ettirmiş. Burada can alıcı ifade birinin bıraktığı yerden diğerinin devam etmesi.

Ne kadar uzun olursa olsun gecelerinin de sonu vardır. Mutlaka gün doğar ve semadaki karanlık yerini aydınlığa bırakır. Bu da bizim hakikatlerle baş başa kaldığımız anlamına gelir.

Biz de yazımızı son satırlara uygun mısralarla bitirelim. Şairimiz İbrahim Alâattin Gövsa. Şöyle söylemiş:

Hakikat doğacak güneştir, inan!

Mümkün mü geceler sabah olmasın?..